Vòng quay hàng tồn kho là một chỉ số tài chính quan trọng và có mối liên hệ chặt chẽ với doanh thu và chi phí đầu tư của doanh nghiệp. Cùng XSale tìm hiểu ngay khái niệm, ý nghĩa và cách tính vòng quay hàng tồn kho qua bài viết dưới đây nhé!
Mục lục
Vòng quay hàng tồn kho là gì?
Vòng quay hàng tồn kho (Inventory Turnover) là là một chỉ số đo lường tần suất hàng tồn kho của một doanh nghiệp được tái chuyển đổi trong một khoảng thời gian xác định, để tạo ra được mức doanh thu ghi nhận trong cùng khoảng thời gian đó.
Cũng có thể hiểu rằng, vòng quay hàng tồn kho là thước đo đo lường khả năng bán hàng của doanh nghiệp, cho phép doanh nghiệp xác định chính xác mức dự trữ hàng tồn. Từ đó, doanh nghiệp có thể chủ động hơn trong sản xuất, tiêu thụ và ngày càng nâng cao hiệu quả kinh doanh.
Ý nghĩa của chỉ số vòng quay hàng tồn kho
Khi dự trữ hàng tồn kho hợp lý, doanh nghiệp có thể đảm bảo quá trình sản xuất, tiêu thụ hàng hóa diễn ra liên tục. Chính vì vậy, chỉ số vòng quay hàng tồn kho sẽ đem đến cho doanh nghiệp các ý nghĩa sau:
Khi vòng quay hàng tồn kho tăng
Nếu trong trường hợp vòng quay hàng tồn kho tăng, thì doanh nghiệp đang đạt được kết quả bán hàng nhanh chóng hơn hoặc việc quản lý hàng tồn kho trở nên hiệu quả hơn. Đồng thời, đây cũng là minh chứng cho rằng doanh nghiệp đang thực hiện việc tối ưu hóa nguồn vốn thông qua việc giảm nguồn vốn bị đóng băng trong hàng tồn.
Tuy nhiên, khi vòng quay hàng tồn kho tăng nhanh bất thường, thì doanh nghiệp có thể đang gặp tình trạng thiếu hàng và không có khả năng đáp ứng nhu cầu cho khách hàng.
Khi vòng quay hàng tồn kho giảm
Nếu trong trường hợp vòng quay hàng tồn kho giảm, thì hoạt động bán hàng và quản lý kho của doanh nghiệp đang gặp khó khăn và không hiệu quả. Doanh nghiệp có thể đang có quá nhiều lượng hàng tồn kho, dẫn đến việc chi phí lưu trữ tăng lên và nguồn vốn đang phải đóng băng.
Tuy nhiên, không phải lúc nào vòng quay hàng tồn kho giảm cũng là dấu hiệu xấu. Nếu doanh nghiệp kinh doanh ngành hàng có chu kỳ bán hàng dài hoặc doanh nghiệp cố gắng giữ mức hàng trong kho cao để đáp ứng vượt trội nhu cầu của khách hàng.
Hướng dẫn tính vòng quay hàng tồn kho chuẩn nhất hiện nay
Để tính toán vòng quay hàng tồn kho, ta chia giá trị bán hàng trong một quãng thời gian nhất định cho giá trị trung bình hàng tồn kho trong cùng quãng thời gian đó. Công thức tính như sau:
Trong đó:
- Giá vốn hàng bán: thường được xác định trong thời gian mà bạn cần tính: Theo tháng/quý/năm.
- Giá trị hàng tồn kho bình quân: được tính theo công thức:
| Giá trị hàng tồn kho bình quân | = | (Giá trị tồn kho vào đầu kỳ + Giá trị tồn kho vào cuối kỳ)/2 |
| Số ngày của một vòng quay | = | Số ngày của một kỳ kế toán/Số vòng quay hàng tồn kho |
Trong đó: Nếu kỳ kế toán là tháng, quý, năm thì số ngày của kỳ kế toán sẽ được tính tương ứng là 30, 90, 365.
Ví dụ thực tế:
Dựa vào Báo cáo kết quả kinh doanh và Bảng cân đối kế toán 2022 của Công ty FT (doanh nghiệp chuyên sản xuất cơ khí theo đơn đặt hàng).
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
Năm 2022
| Chỉ tiêu | Mã số | Kỳ này (triệu đồng) | |||||
| 1. Doanh thu có được từ việc bán hàng và cung cấp dịch vụ | 1 | 60.815 | |||||
| 2. Các khoản khấu trừ doanh thu | 2 | 172 | |||||
| 3. Doanh thu thuần từ bán hàng và cung cấp dịch vụ | 10 | 60.643 | |||||
| 4. Giá vốn của hàng bán | 11 | 54.742 | |||||
BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN
Ngày 31/12/2022
| Chỉ tiêu | Mã số | Số cuối kỳ (CK)* | Số đầu kỳ (ĐK)* | Giá trị tồn kho bình quân (ĐK+CK)/2* | |||
| 140 | 9.215 | 7.248 | 8.232 | ||||
| Hàng tồn kho | 141 | 9.215 | 7.248 | 8.232 | |||
- Số vòng quay hàng tồn kho năm 2022 = 54.742/8.232 = 6.6 (vòng)
- Số ngày của từng vòng quay = 365/6.6 = 54.5 (ngày)
Kết luận: Trong năm 2022, Công ty FT có vòng quay hàng tồn kho là 6.6. Trung bình, mỗi chu kỳ mua nguyên vật liệu và bán hàng của công ty hoàn thành trong 54.5 ngày.
*Đơn vị tính: Triệu đồng
Số vòng quay hàng tồn bao nhiêu là tốt?
Hệ số vòng quay hàng tồn là không cố định, phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như loại sản phẩm, hàng hóa, dòng tiền,… do đó tùy từng doanh nghiệp mà hệ số này sẽ có sự khác nhau và phù hợp với doanh nghiệp khác nhau.
Thông thường, hệ số vòng quay hàng tồn đối với các hình thức kinh doanh phổ biến có thể dao động:
- Cửa hàng kinh doanh lĩnh vực như linh kiện: 40 vòng/năm.
- Cửa hàng kinh doanh lĩnh vực thời trang: Khoảng 4 đến 5 vòng/năm.
- Các đại lý xe hơi: Khoảng 2 đến 3 vòng/năm.
- Kinh doanh tạp hóa: Xấp xỉ trong khoảng 14 vòng/năm.
Các hệ số này sẽ có thể thay đổi theo từng kỳ, từng năm, tùy thuộc vào chiến lược của từng giai đoạn của doanh nghiệp như sale lớn, ra mắt sản phẩm mới, khuyến mãi,…
Để xác định vòng quay hàng tồn kho, bạn có thể tìm hiểu và chủ động so sánh với cửa hàng đối thủ cùng kinh doanh một mặt hàng cũng như các mặt hàng có mức giá xấp xỉ bằng với sản phẩm của họ. Bên cạnh đó, doanh nghiệp có thể tìm ra hệ số này thông qua việc so sánh với hệ số cùng kỳ trước.
Một số các yếu tố ảnh hưởng đến vòng quay hàng tồn kho
Nhu cầu mua hàng
Đây là yếu tố có tác động lớn nhất đến sự biến đổi của vòng quay hàng tồn kho. Khi nhu cầu mua hàng tăng cao, công ty sẽ bán được nhiều sản phẩm, dẫn đến việc tăng hệ số vòng quay. Ngược lại, nếu nhu cầu mua hàng thấp, thì hệ số vòng quay cũng sẽ giảm đi.
Xu hướng thị trường
Trong những dịp đặc biệt, một số mặt hàng đặc biệt sẽ có xu hướng tăng mạnh. Do đó, trong thời điểm này, hệ số vòng quay hàng tồn kho cũng sẽ cao hơn so với các thời điểm khác.
Ví dụ, áo len thường có nhu cầu tăng cao vào mùa Đông. Trong thời gian này, hệ số vòng quay sẽ tăng lên cao. Để đáp ứng đủ nhu cầu của khách hàng, bạn cần dự đoán và nhập hàng đúng lúc.
Chiến lược bán hàng doanh nghiệp đề ra
Tùy thuộc vào thời điểm và sự kiện, doanh nghiệp sẽ triển khai các chiến lược bán hàng khác nhau. Những chương trình khuyến mãi, quà tặng kèm, giảm giá khi ra mắt sản phẩm mới,… sẽ có sức hấp dẫn và góp phần làm tăng hệ số vòng quay.
Đối tượng quan tâm đến hệ số “vòng quay hàng tồn kho” của doanh nghiệp
Các tổ chức thực hiện tài trợ vốn
Các đối tác quan tâm đến việc doanh nghiệp có đang thực sự tăng trưởng ổn định hay không, khả năng chuyển đổi từ hàng hóa sang tiền mặt trong khoảng thời gian là bao lâu, và doanh nghiệp có đủ khả năng thanh toán cả nợ gốc và lãi vay đúng thời hạn hay không?
Cổ đông, hội đồng quản trị
Những đối tượng này quan tâm đến việc số vốn mà họ đầu tư vào doanh nghiệp được sử dụng tốt hay không. Đồng thời xem xét mức ứ đọng vốn trong hàng tồn kho.
Cấp điều hành kinh doanh
Các đối tượng này cần dựa vào chỉ số “vòng quay hàng tồn kho” để có cái nhìn toàn cảnh và cụ thể về tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
Nhà đầu tư có thể có trong tương lai
Họ dựa vào các chỉ số này để quyết định có nên đầu tư vào doanh nghiệp hay không?
Phương pháp tối ưu hệ số vòng quay hàng tồn kho
Số vòng quay hàng tồn kho là một hệ số quan trọng trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Nếu chỉ số này quá cao, có thể gây không tốt cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, nếu chỉ số quá thấp, cũng có thể mang lại nhiều rủi ro cho doanh nghiệp. Để tối ưu chỉ số vòng quay hàng tồn kho, doanh nghiệp có thể:
- Để thúc đẩy tăng nhu cầu mua hàng của người tiêu dùng, bạn có thể áp dụng các chương trình quảng cáo, khuyến mại và giảm giá hấp dẫn.
- Tăng giá trị mua hàng của từng đơn hàng thông qua việc phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến giá trị đơn hàng như chiến lược bán thêm, đào tạo nhân viên bán hàng,…
- Thương lượng với đơn vị cung cấp để đạt được mức giá tốt hơn cho hàng hóa nhập, giúp doanh nghiệp giảm giá vốn hàng bán.
- Theo dõi, phân tích và phân loại sản phẩm thành các nhóm khác nhau làm cơ sở để lập kế hoạch bán hàng cho từng nhóm. Điều này bao gồm nhóm hàng bán chạy, nhóm hàng bán chậm, nhóm hàng giá trị cao, nhóm hàng giá thấp và nhiều nhóm khác.
- Khuyến khích khách hàng đặt trước các sản phẩm có giá trị lớn hoặc theo xu hướng là một cách để thúc đẩy. Bằng cách này, bạn có thể khảo sát nhu cầu thị trường và chuẩn bị số lượng sản phẩm phù hợp khi chúng được ra mắt.
Đối với doanh nghiệp và đơn vị kinh doanh bán lẻ, việc sử dụng phương pháp truyền thống để thực hiện quản lý tồn kho sẽ có thể xảy ra nhiều sai sót. Ngày nay, nhiều doanh nghiệp đều có xu hướng lựa chọn phần mềm để quản lý hiệu quả hàng tồn kho, không thể không nhắc đến phần mềm quản lý kho toàn diện XSale. Đây được xem là phương pháp quản lý kho hiệu quả nhất ở thời điểm hiện tại. Bởi lẽ, phần mềm giúp giảm thiểu đáng kể những sai sót và mất mát có khả năng xảy ra.
Khi lựa chọn phần mềm quản lý kho XSale, doanh nghiệp có thể đạt được những gì?
- Tiết kiệm sức lao động cho nhân viên và chi phí cho doanh nghiệp.
- Quản lý lượng hàng hóa trong kho chính xác.
- Cung cấp báo cáo trực quan và chi tiết về quản lý kho.
- Quản lý kho hàng ở nhiều chi nhánh và địa điểm khác nhau.
- Tích hợp đồng thời tính năng quản lý kho bằng mã vạch.
- Thường xuyên theo dõi khả năng tiêu thụ của các mặt hàng.
Hướng dẫn giải quyết hàng tồn kho hiệu quả
Kiểm kê kho thường xuyên và kỹ lưỡng
Thực hiện kiểm kê hàng tồn kho thường xuyên sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về tình hình kinh doanh và số lượng hàng tồn kho hiện tại của doanh nghiệp. Từ đó, giúp bạn phát hiện và xử lý kịp thời những vấn đề như hàng tồn kho quá nhiều, dư thừa hoặc gần hết hạn sử dụng. Bằng cách nắm bắt tình hình này kịp thời, bạn có thể đưa ra các biện pháp giải quyết nhanh chóng, tránh tình trạng kéo dài gây lãng phí và thiệt hại tài chính cho doanh nghiệp.
Tạo chương trình khuyến mại cho hàng tồn kho
Sau khi thực hiện chương trình giảm giá hấp dẫn, việc này sẽ hỗ trợ thu hút, đồng thời kích thích nhu cầu mua hàng của người tiêu dùng. Tuy nhiên, khi lựa chọn phương thức này, rõ ràng rằng doanh thu sẽ không đạt được mức như ban đầu.
Biến hàng tồn kho thành quà tặng kèm
Tâm lý của người tiêu dùng thường là thích nhận quà khi mua hàng, vì vậy, áp dụng phương pháp này không chỉ giúp bạn tiêu thụ hàng tồn kho nhanh chóng mà còn kích thích nhu cầu mua sắm đối với sản phẩm mà bạn đang cung ứng.
Tạo thành các combo sản phẩm
Cửa hàng có thể thực hiện xây dựng các combo sản phẩm liên quan tới tính năng hay công dụng sản phẩm. Tuy nhiên, lựa chọn bán combo thì giá combo phải cho khách hàng thấy được nhiều ưu đãi hơn mua lẻ sản phẩm.
Lời kết
Trên đây là những thông tin về vòng quay hàng tồn kho và hướng dẫn giải quyết hàng tồn kho hiệu quả. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn nắm được những kiến thức quan trọng về hàng tồn kho.
